De techniek van het schrijven

Inleiding

Dit is altijd een lekker dubbelzinnige titel, want je kunt hem op twee manieren uitleggen. De eerste manier is de manier waarop je schrijft, hoe werkt dat technisch en mechanisch. Dus hoe hou je je pen vast en maak je de juiste tekens die anderen kunnen lezen. Tegenwoordig gaat het dan over waar zitten de letters op je toetsenbord en hoe werkt je tekstverwerker. De tweede techniek van het schrijven is: Hoe schrijf je een artikel?

De techniek

Sinds de mensheid het schrift heeft bedacht is er altijd een hulpmiddel nodig geweest om het schrift vast te leggen. Om dat hulpmiddel te maken en te gebruiken had je kennis nodig en vaardigheden. Toen we nog geen winkels hadden waar ze alles kant en klaar voor ons verkochten betekende schrijven dat je niet alleen moest weten hoe je de tekens moest maken, maar ook dat je moest weten hoe je de hulpmiddelen om te schrijven moest maken. Je moest
weten hoe je het schrijfoppervlak maakte, maar ook het schrijfinstrument. In de tijd van de kleitabletten moest je weten wat de juiste klei was, die op de juiste manier en leesbaar opdroogde. Je moest weten hoe je de pen maakt waarmee je in de klei kon schrijven. Allemaal kennis en vaardigheden die je moest beheersen voordat je zelfs maar een pen in de klei kon drukken.

Tegenwoordig denken we dat het makkelijker is geworden. Maar we doen nog steeds redelijk veel inspanning om te schrijven. Ook hier op LeerWiki zit je met het feit dat je moet weten wat alle symbooltjes in de editor betekenen zodat je een leesbaar artikel kunt produceren. Je moet weten hoe je categoriën toevoegt aan je artikelen en plaatjes. Hoe krijg je je artikel opgeslagen en gepubliceerd, het is allemaal extra kennis en vaardigheden voordat je nog maar een letter toevertrouwd hebt aan de gegevensbank van LeerWiki. Je hebt je zelfs eerst moeten aanmelden bij de database van LeerWiki voordat je er gebruik van kon gaan maken. Maar je moet bijvoorbeeld ook leren waar de letters op het toetsenbord zitten, voordat je een artikel kunt schrijven.

Dit zou je de mechanische kant van de techniek van het schrijven kunnen noemen. De voorbereidende technische kennis en vaardigheden van de schrijver.

Wat echter nog aparter is, is dat je ooit eens geleerd hebt welke symbolen bij welke klanken van de woorden die je wilt gebruiken horen. Daar bestaat ook nog eens een hele techniek of didactiek voor, de didactiek van het lezen en schrijven. Het is zelfs een apart vak op de pedagogische opleidingen.

Schrijven

Je hebt dus al heel wat uren besteed aan het ontwikkelen van de vaardigheid schrijven voordat je zelfs maar instaat bent om een woordje op papier te zetten. Maar dan ben je er nog niet. Je zult ook nog moeten leren hoe je je gedachten begrijpelijk voor anderen op papier zet. Je zult dus moeten leren hoe je je gedachten zo formuleert en structureert dat anderen die kunnen volgen en begrijpen. Dat vraagt om kennis van te gebruiken begrippen en structuur.

De eerste keuze die je zult moeten maken is of je een informatieve tekst gaat schrijven of een vermakelijke. Hoewel veel vermakelijke teksten ook informatief zijn. De tweede keuze is op welk niveau van ingewikkeldheid je gaat schrijven. Ga je voor leken schrijven, beginnende kenners, amateurs, professionals, experts.

Verder zul je een keuze moeten maken voor het medium dat je gaat gebruiken. Ga je namelijk voor radio, televisie, papier, tijdschrift, krant, boek of internet of een gehoor schrijven. In het geval je gaat schrijven voor toehoorders, dan moet je zeker niet een voorlees verhaal schrijven, dat vinden de meeste toehoorders niet leuk. Waarom dat is, is eigenlijk niet duidelijk. Want als we jong zijn vinden we het heerlijk als onze ouders voorlezen uit sprookjesboeken of andere boeken.

Inleiding

Je weet ondertussen voor wie je schrijft en voor welk medium. Je hebt besloten om een informatieve tekst te produceren en je weet over welk onderwerp je wilt schrijven. Het schrijven van informatieve teksten is naar verhouding eigenlijk vrij simpel. Je begint met een inleiding, waarin je aangeeft waarover je gaat schrijven. Je kunt bijvoorbeeld ook nog een voorbeeld opnemen in je inleiding over het onderwerp van je artikel om het aan de werkelijkheid van alledag
te koppelen. Sommige mensen vinden zo’n praktisch voorbeeld een hele goede manier om zichzelf te motiveren om je artikel te lezen.

Hoofdpunten

Na de inleiding wordt dan vaak aangeraden om een opsomming te geven van waar je het over gaat hebben. Wat zijn de hoofdpunten van je artikel? Waarom doe je dit niet in de inleiding? Omdat een inleiding vooral bedoeld is om reclame te maken voor je artikel. Zeker op internet is het handig als je inleiding los kan staan van je artikel, helemaal gezien alle social bookmarking sites die internet kent. Maar een inleiding moet ook licht motiverend werken om verder te lezen, anders heb je al je kruit al verschoten in de inleiding en is de inspanning voor de rest van het artikel overbodig. Een derde reden om niet alles in een samenvattende inleiding te zetten is dat mensen dat niet gewend zijn. Het gevolg is dat de inleiding vrij technisch overkomt, zeker voor leken die het onderwerp nog niet kennen. Dus voor experts zou je wel een inleiding kunnen schrijven die een samenvatting is van je artikel. Voor veel wetenschappelijke uitgaves is dit zelfs een verplichting om je artikel gepubliceerd te krijgen. Maar op weblogs en artikel sites als LeerWiki is dat niet wat mensen zoeken. Dan hebben ze liever een samenvatting met conclusie na afloop.

Uitwerking

Je hebt nu een inleiding geschreven voor je lezers met een uitnodiging om verder te lezen. Je hebt ze verteld wat de inhoud van je artikel is, een soort inhoudsopgave. Nu kun je die inhoudsopgave uitwerken. Daarbij kun je voor leken vaak het beste werken met praktische voorbeelden die je aanvult met theoretische kennis. Op die manier hebben ze aangrijpingspunten. Hoe meer voorbeelden je kunt geven hoe makkelijker ze het vinden om de theorie te begrijpen.

Voor professionals kun je vaak eerst de theorie geven en daarna een voorbeeld, zodat ze kunnen zien hoe de theorie wordt toegepast. Vaak hebben professionals ook geen voorbeelden nodig om de theorie toe te kunnen passen.

Conclusie

Als je heel vriendelijk bent voor je lezers dan sluit je je artikel af met een samenvatting en een conclusie. Hoe langer je artikel wordt hoe slimmer het is om af te sluiten met een samenvatting en een conclusie.

In het geval van dit artikel zou dat zoiets zijn als:

Conclusie

Er zijn twee soorten technieken van het schrijven. De ene techniek gaat over de mechanica van het schrijven en wat je allemaal moet doen om te kunnen beginnen met schrijven. De tweede techniek van het schrijven gaat over het opzetten van een artikel dat gelezen wordt. Daarvoor moet je weten welk medium je gebruikt, wat je publiek is, wat het onderwerp is waarover je schrijft en hoe je dat onderwerp wilt behandelen, informatief of vermakelijk. Vervolgens is het slim om voorbeelden te verzamelen bij je onderwerp en te werken met een duidelijke structuur:

  • Inleiding
  • Inhoud
  • Uitwerking
  • Conclusie

Tot slot

Maar wat nu het mooiste is aan schrijven is dat je je helemaal niet hoeft te houden aan de adviezen van anderen. Als je dat leuk vindt dat kun je gewoon lekker doen wat je wilt. Zeker op
internet met hypertext kun je rare dingen doen. Je zou een artikel kunnen maken dat van hot naar her springt en dat je eigenlijk opbouwt uit de artikelen van anderen. Het zou toch jouw artikel zijn, net als een collage van beelden. Maar je kunt ook gewoon lekker een lange lap tekst neerzetten zonder je druk te maken over de lezer. Want waarom zou de lezer niet een beetje moeite moeten doen om jouw artikel te lezen. De meeste lezers zijn toch geen kleine kinderen die aan de hand meegenomen moeten worden door je tekst. Sommige lezers vinden het zelfs helemaal niet leuk al die structuur en handjes vasthouderij. Uiteindelijk is het dus aan jou de schrijver om te bepalen wat je doet.