Wat is avasculaire necrose en hoe wordt het behandeld

Inleiding

Je lichaam is een wonderlijk instrument. Het bestaat uit honderden onderdelen en in het lichaam vinden honderden processen plaats. Het is dan ook niet heel gek dat er af en toe iets misgaat. Sommige mensen hebben last van avasculaire necrose. Bij deze aandoening gaat er iets mis met sommige botten in het lichaam. Uiteindelijk kunnen deze botten zelfs breken. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk precies bij avasculaire necrose? Hoe kunnen je botten hierdoor breken?

Botbreuken

Fracturen in botten kunnen ontstaan wanneer er te veel druk/kracht op komt te staan. Een tweede oorzaak kan zijn wanneer de kwaliteit van de botten verslechterd is, bijvoorbeeld door osteoporose. Ze worden als het ware ‘’holler’’ en breken daardoor ook gemakkelijker. Een derde oorzaak van botbreuken zijn andere soorten ziektes en aandoeningen, zoals avasculaire necrose. Dit betekent dat de dichtheid van je botten afneemt. Bij kinderen in de groei kunnen breuken plaatsvinden bij groeischijven (de plekken waar botten langer worden en dus groeien) en bij de lange schacht. De lange schacht is het lange, middelste gedeelte van een bot.

Als een botbreuk of –fractuur zich heeft voorgedaan, is de normale reactie van het lichaam dat de genezing begint. In de breuk gaat zich een grote hoeveelheid bloed ophopen. Uit deze bloedklomp kunnen nieuwe bloedvaten groeien die nodig zijn in het nieuwe stuk bot. Ook ontstaat bij de breuk een geleiachtige substantie. Naar deze substantie worden collageen-producerende cellen getransporteerd. Collageen is een stof die erg belangrijk is voor de stevigheid van al je botten. Tenslotte worden er nog verschillende mineralen en stoffen naar de botbreuk getransporteerd. Uit deze stoffen ontstaat het nieuwe bot waardoor de breuk weer wordt opgevuld en de gebroken stukken bot weer aan elkaar worden ‘’gelijmd’’ als het ware. Voor extra stevigheid kan er bij het gebied van de botbreuk ook nog een laag eelt gevormd worden. Bij behandeling van breuken wordt het bot met bijvoorbeeld een mitella weer op de goede plek gezet om genezing te bevorderen. Mocht dit niet lukken, dan kunnen soms schroeven of metalen staven in het lichaam worden geplaatst. Dit alles zorgt ervoor dat de gebroken stukken bot in eenzelfde stabiele positie blijven.

Avasculaire necrose

Avasculaire necrose (avasculair = zonder bloedvaten, necrose = celdood) heeft niet alleen maar te maken met je botten. De aandoening wordt namelijk veroorzaakt wanneer er iets fout is met de bloedvaten die de botten van voedingsstoffen voorzien. Wanneer deze bloedvaten voor een langere tijd dicht zitten en dus geen voedingsstoffen naar het bot kunnen brengen, zullen cellen van het bot afsterven. Het bot verzwakt hierdoor ernstig. Uiteindelijk kan het bot zo erg verzwakt zijn, dat het instort en dus in stukken breekt. In theorie kan avasculaire necrose in ieder bot en in de buurt van elk gewricht optreden. In de praktijk is het echter zo dat de aandoening vooral voorkomt bij de uiteindes van lange botten, zoals die in je armen en benen te vinden zijn.

Er zijn verschillende oorzaken te noemen voor de verstoring van de bloedtoevoer, wat dus de oorzaak is van avasculaire necrose. Het schijnt dat dit veroorzaakt kan worden door overmatig gebruik van alcohol en drugs, of door chemotherapie. Ook trombose, sikkelcelanemie en lupus kunnen oorzaken zijn. Het schijnt ook dat diepzeeduikers vaker last hebben van een verstoorde bloedtoevoer en avasculaire necrose dan gemiddeld.

Behandeling

Avasculaire necrose is moeilijk te behandelen. Het komt namelijk best vaak voor dat het bot al veel is aangetast wanneer wordt uitgevonden dat een persoon aan avasculaire necrose lijdt. Het heeft dan dus weinig zin om nog iets te doen aan de verstoorde bloedtoevoer. Vaak wordt er voor gekozen om een prothese te plaatsen. Een prothese heeft logischerwijs geen bloed nodig en daarom is dit een mooie oplossing om het beschadigde bot te vervangen. Met een prothese kunnen de meeste mensen weer goed vooruit en ondervinden ze niet teveel hinder.

Conclusie

Avasculaire necrose is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar een bepaald bot is stopgezet. Oorzaken hiervan kunnen ziektes zijn als trombose en sikkelcelanemie. De kans hierop kan verder door alcoholisme en drugsgebruik toenemen. Doordat de botten geen bloed meer krijgen, sterven ze langzaam af en uiteindelijk kunnen ze breken. Vaak wordt ervoor gekozen om door een prothese het beschadigde bot te vervangen. 

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, Kolossos