Maakt slank zijn gelukkig

Diëten, afslanken en geluk

Massaal doen we continu aan de lijn, volgen een dieet en elk jaar opnieuw op 1 januari starten we met het voornemen om af te vallen. Dieetboeken hebben gretig aftrek en op TV zijn er steeds meer afslankprogramma's te vinden. Dit kan twee dingen betekenen:

  1. Afslanken en diëten is een geweldig leuke bezigheid
  2. Slank zijn maakt gelukkig

Waarom we graag een dieet volgen, heb ik uiteengezet in een ander artikel. Het volgen van een dieet brengt vele voordelen met zich mee. De vraag is of het doel van afvallen, slank zijn, ons gelukkig maakt? Zijn we echt gelukkiger als we zijn afgevallen en slank zijn? En is er een verschil in geluksgevoel tussen mensen die al slank zijn en mensen die slank zijn geworden?

Slanke mensen zijn gezond

Onze gezondheid is een groot goed en we komen steeds meer te weten over hoe we gezond kunnen blijven. Vele risico's gaan gepaard met overgewicht. Hart- en vaatproblemen zijn de meest aansprekende. Door af te vallen en slank te zijn, kun je vele risico's verkleinen en problemen oplossen. Zo kan je bloeddruk tot normale waarden zakken en ook knieklachten kunnen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Slanke zijn biedt dus gezondheidsvoordelen.

Slank zijn en je omgeving

Zet de TV aan en je ziet slanke mensen die gelukkig zijn. Kijk op verpakkingen van voeding en drank en je ziet slanke mensen die het naar hun zin hebben. Overal wordt ons voorgehouden dat "slank zijn" geluk opwekt. Dan moet het wel zo zijn, toch? Vaak wordt onze (on-)tevredenheid ingegeven door onze omgeving. Je familie, collega's en vrienden hebben enorme invloed op je welbevinden. Door middel van wat ze zeggen en door wat ze doen. Wanneer een collega een nieuwe tv koopt en een dag later je buurman ook, dan begint er vaak al iets te knagen. Voordat je het weet ben je niet meer tevreden met je eigen TV. Zo is het ook met je eigen figuur. Je kunt je prima voelen en vrede hebben met een beetje overgewicht. Echter, wanneer vrienden er iets van gaan zeggen, of een collegaatje is 20 kilo afgevallen en is dolgelukkig, ga je ineens nadenken of er niet wat kilootjes af moeten.

Maakt slank gelukkig?

Maakt slank dan echt gelukkig of denken we dat maar, gezien de voordelen ervan. Het geluk achter het slank zijn lijkt aangeleerd, net als dat je kaviaar brie of oesters lekker vindt. Allemaal aangeleerd. De een heeft zich aangeleerd dat ie gelukkig wordt van een kopje thee met een goed boek, de ander heeft zich aangeleerd dat ie blij wordt van joggen in het bos. Weer een ander wordt gelukkig van het eten van shoarma pizza. Is het allemaal aangeleerd of is het aanleg en karaktereigenschappen? Of is het een kwestie van gelukkig makende stofjes. Kun je die stofjes leren aanmaken bij een bepaalde actie?

Veel heeft te maken met onzekerheid en zelfvertrouwen. Wat gelukkig maakt is lekker in je vel zitten, je goed voelen. Maar wat is dat dan, lekker in je vel zitten? Is dat dan letterlijk, door af te vallen strakker in je vel zitten?

Humanistisch-psychologische theorieën geven ons inzicht in de behoeften die we hebben. Onderstaand rijtje geeft weer de behoeften, de begeerten van elk mens:

  • Gezondheid
  • Voedsel
  • Slaap
  • Geld en dingen om te kunnen kopen
  • Seks
  • Het welzijn van onze kinderen
  • Zelfontplooiing
  • Status en erkenning
  • Sociaal contact

Voor elke behoefte kun je voor jezelf aangeven in hoeverre deze vervuld is. Afhankelijk van deze vervulling kan de ene behoefte groter zijn dan de ander. De kans dat je goed in je vel zit, is het grootst wanneer alle behoeften zo goed mogelijk ingevuld zijn. Echter is dit geen statisch begrip, want je mening over het goed vervuld zijn van je behoeften is aan verandering onderhevig. Dat wat vandaag voldoende lijkt als dak boven je hoofd, kan volgend jaar, na je verandering van baan, ineens een stuk minder voldoen. Gewoon gezond kan op een bepaald moment een gegeven worden en vanaf dat moment streef je naar super gezond.

Slank zijn: een behoefte?

Waar staat slank zijn in dit rijtje? Het lijkt erop dat slank zijn meerdere behoeften vervult. Slank zijn bevordert onze gezondheid, vergroot onze kans op seks, geeft je meer kans op zelfontplooiing, brengt erkenning en beïnvloed je sociaal contact. Het is dus logisch dat we met z'n allen constant bezig zijn het slankheidsideaal te bereiken. Maar waarom lukt dat dan niet? Is het zo moeilijk of zitten er ook nadelen aan slank zijn?

Nadelen van slank worden en blijven

Nou en of. Slank worden en slank blijven betekent dat je je leefpatroon moet veranderen en dat is vreselijk moeilijk. Alles wat je gewend bent, moet veranderen. Vele gewoonten en tradities moeten op de schop. Het eten van een frietje met het gezin vroeger of een tompoes met vrienden. Dropjes in de auto, chocolade 's avond op de bank. Uit onderzoek blijkt ook dat de psychische nadelen van het ontzeggen van je glaasjes rode wijn of de dagelijkse snoepjes, ongezonder kunnen zijn dan de fysieke voordelen op de lange termijn.

Slanke mensen

Blijft over de mensen die al slank zijn en daar schijnbaar geen moeite voor hoeven te doen om dit te blijven. Zij hoeven zich niets te ontzeggen en verlangen niet naar de (ongezonde) gewoontes en tradities. Ervaren zij dan hetzelfde geluksgevoel van slank zijn? Wellicht geldt ook hier weer dat het relatief is. Wanneer een behoefte op een bepaalde manier vervuld is, kan de lat voor deze behoefte hoger worden gelegd of kunnen nieuwe behoeften belangrijk worden.

"Slank zijn" of "slank worden"

Zoals zo vaak is het vooral het onderweg zijn naar het vervullen van een behoefte en het vooruitzicht op het bereiken ervan, dat ons een goed gevoel lijkt te geven. Het uitbouwen van je huis, het bijhouden van de tuin, het verzamelen van postzegels... allemaal bezigheden waar we van houden, meer nog dan het bereiken van het doel ervan. Zo is het ook met afvallen: we houden ervan, zonder zeker te weten of we het doel bereiken. "Slank zijn" maakt je een beetje gelukkig, "slank worden" maakt je pas echt gelukkig.