Shopaholic of gewoon gek op winkelen
Inleiding
Lekker winkelen, leuke spulletjes kopen en met tassen vol thuis komen. Heerlijk toch? En als iemand je een ‘shopaholic’ noemt wuif je dit lachend weg. Maar wat als diegene gelijk heeft? Wanneer is kopen een verslaving en wat kun je eraan doen?
Wat is een koopverslaving?
Kopen om het kopen
Het doen van impulsieve aankopen komt veel voor zonder dat het uit de hand loopt. Maar er zijn mensen die aan een echte koopverslaving leiden. En dit komt niet alleen voor bij mensen met veel geld. Het gaat de shopaholic namelijk niet om de hoogte van het bedrag of de soort winkel, maar om het kopen zelf. Het kopen geeft namelijk die kick. Toch duurt dit euforische gevoel bij een aankoop maar kort. Dan komen de schuldgevoelens. Maar ook die zijn van korte duur, want al vrij snel wil de koopverslaafde weer iets nieuws kopen. Het is een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is en vergelijkbaar is met een alcohol- of drugsverslaving; door te kopen probeert de koopverslaafde te ontsnappen aan de realiteit van het dagelijks leven.
Symptomen van een koopverslaving
Een belangrijk element van koopverslaving is dwangmatig gedrag. Het gevoel dat je móet winkelen (en kopen) krijgt de overhand. Maar er zijn meer symptomen waaraan je een koopverslaving kunt herkennen:
- Onbedwingbare drang om te kopen;
- Tijdens de aankoop een gevoel van euforie;
- Schuldgevoel na de aankoop;
- Aankopen verstoppen of liegen over het bedrag;
- Het lukt niet om te stoppen met kopen.
Oorzaken en gevolgen
De oorzaken
Hoe en waarom word je verslaafd aan winkelen? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden omdat verschillende factoren een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van een verslaving. Bijvoorbeeld een gevoel van onzekerheid of eenzaamheid, de behoefte voelen om jezelf te troosten, spanningen in je relatie of op je werk maar ook verveling of depressies kunnen een oorzaak zijn. Ook wordt dwangmatig kopen vaak in verband gebracht met een identiteitscrisis; mensen die op zoek zijn naar hun identiteit krijgen door het kopen een kort moment van genot wat weer het gevoel geeft dat ze bestaan en belangrijk zijn.
De gevolgen
Onderschat de consequenties van een koopverslaving niet! Het wordt vaak niet erg serieus genomen, maar een koopverslaving kan leiden tot hoge schulden, diefstal, fraude en faillissementen. En juist omdat er vaak wat lacherig wordt gedaan over een koopverslaving schamen mensen zich hiervoor en proberen ze het angstvallig verborgen te houden. Het probleem wordt hierdoor alleen maar groter, terwijl er wel oplossingen voor zijn. Bijvoorbeeld therapie. Hoe eerder je een behandeltraject start, hoe beter.
Behandeling
'Afkicken'
Toegeven dat je verslaafd bent is een eerste en hele belangrijke stap. Je kunt je uiteraard direct tot een therapeut wenden, maar veel mensen vinden dit toch een grote stap. Het is mogelijk om, voordat je professionele hulp gaat zoeken, zelf al iets aan je verslaving te doen. Maak een eerlijke analyse van jezelf als shopaholic. Ben je bijvoorbeeld iemand die koopt om jezelf te troosten of gaat het je echt om die kick? Schrijf alles op; wanneer winkel je en waar? Wat koop je? Hoeveel geld geef je uit? Hoe lang duurt het geluksmoment? Wanneer voel je opnieuw die drang om te kopen? Dit helpt om meer bewust te worden van je koopgedrag en inzicht te krijgen in de voor jou ‘gevaarlijke’ momenten, situaties of locaties.
Tips
- Vermijd winkelstraten en winkelcentra; maak het jezelf niet onnodig moeilijk
- Ga je toch naar een winkelstraat of winkelcentrum; neem geen creditcard of pinpas mee
- Ga je winkelen omdat je echt iets nodig hebt, maak dan thuis een lijstje. Koop alleen wat op dat lijstje staat en neem gepast geld mee
- Praat erover met je partner, familie of vrienden. Zij kunnen je misschien ook helpen.
Tot slot
Een koopverslaving moet zeer serieus worden genomen. Of je nu zelf verslaafd bent of de symptomen herkent bij iemand in je omgeving, het is van belang dat een shopaholic de nodige hulp krijgt voordat het uit de hand loopt.