Waarom hebben we zomervakantie

Inleiding

Vraag een willekeurig persoon wat zijn/haar favoriete periode van het jaar is, en een groot deel van hen zal volmondig ‘’de zomervakantie’’ als antwoord geven. Dit is niet geheel onbegrijpelijk; voor de meesten is de zomervakantie een periode van rust, geen verplichtingen en vooral genieten van het leven. Dit is echter lang niet altijd zo geweest. Vooral voor kinderen was de zomervakantie vroeger niet echt een vakantie… Hoe zat het vroeger dan met de zomervakantie? Waarom is deze ingevoerd?

Historische achtergrond

Een paar eeuwen geleden was alles in Nederland nog niet zo goed geregeld als nu. Dingen als zorgtoeslag, studiefinanciering en AOW bestonden toen nog lang niet. Mensen moesten hun eigen boontjes maar zien te doppen. Veel families hadden het zwaar. Vaak moesten vader en moeder iedere dag van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat keihard werken om genoeg geld te verdienen om eten te kunnen kopen. Er bleef vaak niet genoeg geld over om de kinderen naar school te sturen. Rond deze periode was kinderarbeid overigens ook nog erg normaal. Duizenden kinderen werkten in gevaarlijke fabrieken of op het platteland. Alles om er maar voor te kunnen zorgen dat het gezin rond kon komen. Sommige kinderen hadden iets meer geluk en konden wel naar school worden gestuurd. De meeste kinderen moesten echter in hun vrije uurtjes ook nog meehelpen op het land of in de fabriek van hun ouders.

Dit is waar de zomervakantie om de hoek komt kijken. Rond juli/augustus breekt de oogsttijd aan en is er dus erg veel werk te doen op het land. Ouders haalden hun kinderen rond deze periode van school af zodat ze mee konden helpen met de oogst. Deze periode zonder school rond juli/augustus is later omgebouwd tot wat we nu kennen als de zomervakantie.

De weg naar een echte vakantie

Het heeft echter nog tot het eind van de 19e eeuw geduurd voordat langzamerhand de kinderarbeid in Nederland werd afgeschaft en er eindelijk toegewerkt kon worden naar een échte zomervakantie. In 1900 werd de leerplichtwet aangenomen, waardoor ieder kind tot 12 jaar verplicht naar school moest gaan. De jaren daarna werd de leerplichtwet opgerekt tot 18 jaar. Ook werd er beseft dat kinderen, en eigenlijk alle hardwerkende mensen in de samenleving, soms toe zijn aan vakantie. Besloten werd om in juli/augustus een paar weken zomervakantie te geven. Het contrast kan nauwelijks groter zijn: vroeger moesten kinderen tijdens hun ‘’zomervakantie’’ keihard in fabriek of op het land werken, tegenwoordig kunnen kinderen tijdens de zomervakantie met alle rust van het leven genieten.

En verder: data van de zomervakantie!

Misschien ben je per ongeluk op dit artikel terecht gekomen omdat je verwachtte hier de data van de aankomende zomervakanties te kunnen vinden. Geen probleem! Hieronder vind je de data voor de zomervakantie van de aankomende jaren (in Nederland), voor zowel basis- als voortgezet onderwijs.

2015

  • Noord-Nederland: 4 juli t/m 16 augustus
  • Midden-Nederland: 11 juli t/m 23 augustus
  • Zuid-Nederland: 18 juli t/m 30 augustus

2016

  • Noord-Nederland: 16 juli t/m 28 augustus
  • Midden-Nederland: 9 juli t/m 21 augustus
  • Zuid-Nederland: 23 juli t/m 4 september

Conclusie

Een paar eeuwen geleden was kinderarbeid nog erg vanzelfsprekend in Nederland. Schoolgaande kinderen werden tijdens de zomer van school gehaald om mee te helpen met oogsten op het land. Deze periode kan als eerste ‘’zomervakantie’’ gezien worden. Later werden er wetten en regels gemaakt die kinderarbeid verboden en vakantieperiodes, zoals de zomervakantie zoals we die nu kennen, instelden. 

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, Lewis W. Hine voor de National Child Labor Committee