Je intentie is belangrijk
Beïnvloeding
Hoewel we ons vaak niet bewust zijn van onze intentie achter wat we doen is hij wel belangrijk. Onze intentie beïnvloedt veel van wat we doen en hoe we omgaan met dat wat we tegenkomen in het leven. Toch gedragen we ons alsof onze intentie onbelangrijk is, want zelden onderzoeken we waarom we iets doen. Nu is er wel een probleem met intenties, we hebben namelijk twee soorten.
Intenties
In een vorig artikel heb ik al aangegeven wat intenties zijn. Het blijkt namelijk dat alle levende wezens intenties hebben. Waarbij de meest basale intentie die van het in stand houden van de soort is. Al onze biologische gedragingen worden ingegeven door de intentie de soort te laten overleven. Maar mensen hebben veel meer dan alleen biologische intenties. We hebben ook sociale en persoonlijke of psychologische intenties. Waarbij het voor ons vaak onduidelijk is of de sociale gestuurd wordt door onze psychologische of onze persoonlijke beïnvloed wordt door onze sociale intenties. Vaak is er bij mensen een sterke wisselwerking tussen de sociale en persoonlijke intenties. Het meest eenvoudige voorbeeld van die wisselwerking is onze sociale interactie met andere mensen. Bij sociale interactie zit er een sterke sociale kant aan onze intenties, maar de psychologische intenties zijn eigenlijk net zo sterk.
Sociale interactie
Zo hebben we bij sociale interactie, het omgaan met andere mensen, de intentie om de ander te erkennen als mens. De intentie achter die erkenning van de ander als mens is echter gericht op het in stand houden van de groep, want de groep zorgt voor veiligheid. Die veiligheid is echter een persoonlijke intentie die voortkomt uit onze biologische behoefte om te overleven, zodat we de soort in stand kunnen houden.
Wat bijzonder is aan sociale interactie is dat je er vrij eenvoudig de biologische, sociale en psychologische intenties die de interactie beïnvloeden ziet. Daarnaast liggen deze intenties zo dicht bij onze biologische structuur van sociale wezens, dat het bijna niet interessant is om ze te onderzoeken. Ze zijn zoals ze zijn. Maar er zijn ook intenties die ons dwars zitten. Intenties die de manier waarop we ons gedragen beïnvloeden en daardoor anderen beïnvloeden.
De invloed
Hoe zeer onze intenties ons gedrag beïnvloeden hebben we vaak niet door. Voor ons gevoel gedragen we ons zoals we ons altijd gedragen. Je zou bijna kunnen stellen dat de intentie achter ons gedrag bepaalt of we ons gedrag correct vinden. Dus als ik boos ben op iemand, waardoor ik vind dat de ander minder is, dan vind ik het terecht dat ik de ander kort af behandel. Mijn intentie om mijn woede te luchten door anderen slecht te behandelen rechtvaardigt voor mijn gevoel mijn gedrag. Ook als de ander in het geheel niet de oorzaak is voor mijn woede. Maar mijn intentie om mijn boosheid te verlichten is niet het enige voorbeeld dat te geven is van hoe onze intenties ons beïnvloeden. Daarbij zijn er ook mensen die weten dat ze boos zijn en vanuit hun intentie anderen niet op te willen schepen met hun negatieve gedrag er voor kiezen om thuis te blijven. Dus niet iedereen gebruikt de intentie om zijn emoties te verwerken op een voor andere mensen negatieve manier.
Leren
Een belangrijk gebied waar intenties een sterke invloed uitoefenen op ons gedrag en onze mogelijkheden is op het vlak van leren. Uit onderzoek is gebleken dat de intenties waarmee we beginnen aan een trainingsprogramma van invloed is op het succes van de training. Hebben we 
bijvoorbeeld een afwachtende of negatieve houding ten opzichte van een training, dan is de kans groot dat we niets leren. Onze intentie is eigenlijk om niets te leren, dus leren we ook niets. Hebben we een positieve verwachting ten opzichte van de training, dan is onze intentie in zekere zin om iets te leren. Maar bij onze intentie om wel of niet te leren komt nog iets bijzonders om de hoek kijken. Er zit nog een andere motivatie achter onze intentie. We hebben nog een andere reden om wel of niet een positieve houding aan te nemen tegenover de training.
Psychologisch of sociaal
Achter onze intentie om niet of wel te leren zitten persoonlijke of sociale intenties. Een sociale intentie om niet te willen leren is bijvoorbeeld niet uit de toon willen vallen bij de groep. De training is tenslotte een korte gebeurtenis in het leven van een groep, waarbinnen de groepsleden kunnen laten zien hoe belangrijk ze de groep vinden. Dus door niets te leren kan iemand bewijzen dat hij de groep belangrijker vindt dan de training. Zo’n kans zullen mensen vaak aangrijpen. Een bekend voorbeeld van dit gedrag is de opstandige ongeïnteresseerde puber onderuitgezakt in zijn schoolstoel.
Een persoonlijke reden om niet te willen leren door desinteresse te tonen kan bijvoorbeeld de angst zijn om gepest te worden door de groep.
Maar er zullen ook groepsleden zijn die direct vanuit een psychologische intentie het leren van de groep zullen willen saboteren. Bijvoorbeeld omdat ze het idee hebben dat anderen zullen ontdekken dat ze niet kunnen leren en dat anderen dan vinden dat ze dom zijn. Hun intentie is dus voorkomen dat anderen kunnen leren, zodat die anderen niet slimmer worden dan de saboteur. Nog een intentie om een groep te hinderen bij het leren is het behouden van de eigen machtspositie binnen een groep. Zeker als iemand het idee heeft dat door de training andere groepsleden in de positie kunnen komen om hun machtspositie te verbeteren. Deze intentie zie je bijvoorbeeld wel bij managers die bepaalde medewerkers tegenwerken, waarvan iedereen zegt dat ze goed werk leveren. Zo zijn er nog heel veel voorbeelden te geven van sociale en persoonlijke intenties die van invloed zijn op ons gedrag.
Intenties onderzoeken
Intenties zijn dus van invloed op hoe we met onze omgeving omgaan, maar ook hoe we met onszelf omgaan. Zo zal iemand die de intentie heeft om manager te worden, zich willen inzetten om alles te leren wat nodig is. Zo’n persoon noemen we vaak gemotiveerd, omdat ze een intentie of doel hebben. Dat de werkelijke intentie van zo iemand helemaal niet het manager worden hoeft samen te hangen, maar de status die bij het managerschap hoort is soms helemaal niet van belang. Toch kan het geen kwaad om onze intenties te onderzoeken. Het geeft ons namelijk vooral het inzicht in waarom iets wat we doen niet lukt.
In veel hulpsituaties is de intentie vaak het eerste wat bekeken wordt. Zo zal een coach eerst vragen wat iemand wil bereiken om daarna te vragen naar de situatie waarin dat doel gerealiseerd moet worden. Want als iemand de intentie heeft om iets te realiseren, dan is het makkelijker werken aan het vinden van een oplossing. Terwijl iemand die eerst zijn situatie beschrijft in de toestand kan komen dat hij of zij niets meer wil omdat hij of zij zich als slachtoffer ervaart van de situatie. Iets wat hij eerst niet was toen hij besloot om hulp te zoeken bij het vinden van een oplossing voor zijn situatie. Zijn intentie is dus het vinden van een uitweg uit de situatie waarin hij zich bevindt. En door over zijn intentie of doelen te praten creëer je een positieve intentie tegenover het vinden van een oplossing.
Onderzoeken
Het onderzoeken van intenties kan echter soms zeer leerzaam zijn om te ontdekken of iemand zelf gemotiveerd is om zijn problemen op te lossen of dat de intentie voortkomt uit wat anderen willen. Sociale druk kan namelijk de reden zijn om te veranderen, bijvoorbeeld als een bedrijf een medewerker een betere positie belooft als een coaching traject gevolgd wordt. Voor sommige mensen kan dit een goede motivatie zijn, omdat ze als intentie hebben het krijgen van waardering van anderen. Voor anderen kan het echter de verkeerde motivatie zijn, waardoor ze met de verkeerde intentie ergens aan beginnen. Voor mensen die dus niet gemotiveerd worden door sociale druk kan het goed zijn om de eigen intenties te onderzoeken. De eenvoudigste manier om de eigen intenties te onderzoeken is het stellen van de vraag:
Of:
Wat wil ik hiermee bereiken?
Een andere vraag kan zijn:
Hoe voel ik me bij deze keuze?
Of:
Wat is mijn intentie en is het wel mijn eigen intentie?
Een andere vorm van onderzoek is kijken hoe je je voelt als je kijkt naar wat je moet doen om te realiseren wat je wilt doen. Krijg je er energie van of voel je je juist uitgeput bij de gedachte alleen al.
Een derde vorm is gewoon beginnen en kijken hoe makkelijk het loopt. Kom je bijvoorbeeld makkelijk op ideeën of ben je voortdurend aan het vechten met wat je aan het doen bent. Hoewel je bij deze laatste twee vormen van onderzoek niet in woorden weet wat je intentie is, weet je wel dat je intentie goed is of niet.
Conclusie
Alle levende wezens hebben intenties. De meeste basale en biologische intentie van alle levende wezens is het in stand houden van de soort. Bij mensen is er naast de biologische intentie ook nog sprake van sociale en psychologische intenties. Daarbij kun je bijna altijd een psychologische intentie vinden achter een sociale en een biologische achter een psychologische. Toch houdt het daarbij niet op met intenties.
Een belangrijk kenmerk van intenties is dat ze ons gedrag beïnvloeden. Een onderzocht voorbeeld van dit effect van intenties is hoe intenties van mensen hun leervermogen beïnvloedt. Als mensen een negatieve intentie hebben ten opzichte van leren, dan hindert dat hun vermogen om te leren. Dat die negatieve intentie ten opzichte van het leren zowel een sociale als een persoonlijke kan zijn is niet heel erg van belang.
Als je uit deze negatieve invloed van intenties wilt komen, dan is het soms goed om te onderzoeken met welke intentie je iets doet. Daarbij kun je gebruik maken van vragen, je gevoel of kijken naar hoe probleemloos alles verloopt wat je doet.
Extra
Afbeeldingen
- Intentie door K. Kendall
- Schoolklas door Bart Everson
- Invloed door Bruce Dupree, foto door Anne Adrian