Hoe behandelen we dystonie

Inleiding

Wat is dystonie en hoe kunnen we deze aandoening het best behandelen? Gaat het hier om een lichamelijke stoornis, of moet de oorzaak van deze kwaal eerder op het neurologische vlak gezocht worden? Bestaan er verschillende vormen van dystonie en welke geneesmiddelen worden er in de strijd tegen deze ziekte ingezet?

Motorische stoornis

Na jarenlang over en weer gepraat, zijn de wetenschappers nu wél eensgezind. Dystonie is een neurologische aandoening, die zich manifesteert in ernstige motorische stoornissen, aanhoudende samentrekkingen van spieren of van verschillende spiergroepen, dit alles mogelijk gecombineerd met herhaalde bewegingen. Als gevolg van deze aandoening kan, bij sommige patiënten, één bepaald lichaamsdeel een opvallende én onnatuurlijke stand aannemen. Toch is dystonie beslist niet te vergelijken met de zogenaamde "zenuwtics". Patiënten met dystonie kunnen deze spiersamentrekkingen onmogelijk zélf onderdrukken.

Extreem geval

Dystonie kan één bepaald lichaamsdeel aantasten. Men spreekt dan van de focale vorm. Zo kan deze ziekte bijvoorbeeld toeslaan bij onze oogleden, of bij één van de aangrenzende lichaamsdelen. Dystonie blijft echter lang niet tot één lichaamsdeel beperkt. Inderdaad, deze aandoening kan in meerdere lichaamsdelen tegelijk toeslaan. Als deze lichaamsdelen zich in elkaars buurt bevinden, spreekt men in vaktermen van segmentale dystonie. In het andere geval heeft men te doen met multifocale dystonie. Een extreem voorbeeld van deze aandoening is ongetwijfeld de gegeneraliseerde idiopatische dystonie. Hierbij worden zowat alle spiergroepen van ons lichaam aangetast. Deze extreme vorm laat, in vele gevallen, na jaren van verslechtering, een zekere verbetering optekenen. Na zo een verbetering van het ziektebeeld, wordt meestal weer een belangrijke terugval vastgesteld.

Alle leeftijden en geslachten

Dystonie maakt géén enkel onderscheid in zijn slachtoffers. Deze aandoening komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor en dit zowel bij jong als oud. Dystonie is in vele gevallen erfelijk, maar zéker niet altijd. Deze ziekte kan evengoed spontaan, zonder aanwijsbare oorzaken, ontstaan.

Immobiliteit

Met dystonie gaat uiteindelijk steeds een of andere vorm van immobiliteit gepaard. De mate van invaliditeit, hangt in grote mate af van de leeftijd waarop de ziekte zich de eerste keer manifesteert. Inderdaad, hoe jonger de patiënt, hoe groter de kans dat uiteindelijk meerdere spiergroepen zullen worden aangetast. Zo komt de extreme gegeneraliseerde vorm van deze aandoening veel voor bij kinderen. Dystonie kan dan uiteindelijk leiden tot volledige invaliditeit. Het intellectuele vermogen van de patiënt wordt door dystonie niet aangepast.

Fysiotherapie

Fysiotherapie en braces dienen ertoe om de houding te verbeteren en contracturen, met mogelijke permanente bewegingsvermindering, tegen te gaan. Braces worden dan weer door kinderen niet goed verdragen. Sommige patiënten kunnen hier wél baat bij hebben. Hier kan bijvoorbeeld met een nek-of hoofdbrace het effect van de sensory trick worden nagebootst. Vingerspalken en intensieve vingeroefeningen kunnen de klachten bij dystonie eveneens verminderen. Bij focale dystonie is het gebruik van spalk of brace niet altijd even efficiënt. Een mogelijk alternatief voor immobilisme is het zogenaamd Constraint Induced Movement Therapy. Deze therapie wordt veel toegepast bij revalidatie na een herseninfarct

Geneesmiddelen

De jongste jaren worden ook steeds meer en meer geneesmidelen op de markt gebracht die de levenskwaliteit van de dystoniepatiënten gevoelig verbeteren. Zo een geneesmiddel dat meer en meer wordt voorgeschreven is botulinetoxine, een veilige en effectieve behandeling op basis van eiwit. Een kleine groep patiënten, waaronder vooral kinderen, hebben baat bij het gebruik van dopaminergicum. Ook spierverslappers kunnen in vele gevallen enig soelaas brengen.