Jij weet niet waar je over praat

Praten en weten

Gesprek

Hoeveel mensen worden vaak niet aangesproken op het feit dat ze niet weten waar ze over praten? Teveel waarschijnlijk, want iemand aanvallen op zijn onwetendheid is de beste manier om een discussie te winnen en meteen te beëindigen. Want hoe kun je bewijzen dat je wel weet waar je over praat? Dat zou namelijk betekenen dat je het hele vakgebied waar je kennis op gebaseerd is moet kennen en ter plekke actief moet hebben.

⇤ Index

Weten

Kennis

Het vervelende aan het weten van mensen is dat het situationeel of associatief is. Dus een bepaalde geur, een bepaald woorden, een bepaalde situatie roept de benodigde informatie en kennis op om een antwoord te kunnen geven. Vandaar ook dat in het leger een belangrijker activiteit het oefenen van vaardigheden is, maar wel in veel verschillende situaties, zodat je lichaam automatisch op die situatie reageert. Daarnaast kun je in een oefening lekker veel fouten maken, zonder dat het te ernstige gevolgen heeft.

Ons brein is dus in de meeste gevallen niet een soort automaat die op basis van ons verzoek reageert. Het is een automaat die reageert op informatie uit de omgeving en daar een passende reactie bij formuleert en creëert op basis van ervaringen in het verleden. Vandaar ook dat je bijvoorbeeld heel veel moeite kunt hebben met het spreken van een vreemde taal, terwijl je tienen haalde op school. De school situatie is compleet anders dan de situatie in het land waar je de taal moet spreken. Vandaar dat lokale taal lessen vaak veel effectiever zijn, dan dat wat we op school hebben gedaan. Het voordeel van school is dan weer dat je meerdere mensen tegelijkertijd in een kortere tijd een taal kunt leren.

Ons brein weet dus veel, maar kan het eigenlijk alleen situationeel toepassen. Zet iemand in een andere situatie en plots wordt het onmogelijk voor het brein om de gevraagde informatie te produceren. De eigenaar weet wel dat de informatie er is, maar kan hem niet reproduceren. Dit effect wordt ook sterker naarmate we ouder worden, omdat ons brein steeds beter wordt in het koppelen van nieuwe informatie aan reeds aanwezige informatie.

⇤ Index

Je weet niet waar je over praat

In een gesprek, debat of discussie is het dus ook wel logisch om tegen iemand die een bepaald vakgebied door en door kent, maar daar zelden over praat, te kunnen roepen dat hij niets afweet

Timmerman

van waar hij over praat. De kennis van het vakgebied is namelijk niet in taal opgeslagen, maar in handelingen. Net zoals je een timmerman niet moet vragen om je te vertellen hoe je een hamer moet vasthouden, als hij niet zelf een hamer vasthoudt. Alleen een timmerman die iedere dag mensen vertelt hoe ze een hamer moeten vasthouden, kan dan antwoord geven. Maar dan zou ik dus op basis van het feit dat een timmerman mij niet kan vertellen hoe je een hamer vasthoudt, de conclusie kunnen trekken dat hij niet weet waar hij over praat.

Handelingen en de beschrijving van handelingen worden door ons brein dus verschillend opgeslagen. Waardoor het voor iemand dus heel moeilijk wordt om in taal te bewijzen dat hij weet waar hij over praat.

⇤ Index

Reactie

Nu kun je als iemand je beschuldigt van niet weten waar je over praat je diploma tevoorschijn trekken. Of je kunt de persoon uitnodigen om morgen maar eens op je werk te komen kijken. Of je kunt een verhandeling houden over het feit dat ons brein niet een soort computer is, waar je een verzoek om informatie aan kunt voorleggen en dan krijgt wat je vraagt. Maar dat is voor de

Vraagteken

ander die de uitspraak doet dat je niet weet waar je over praat vaak een bewijs, dat je het niet weet. Anders zou je namelijk niet zo krampachtig proberen te bewijzen dat je het wel weet. De beschuldiging is namelijk niet gebaseerd op eigen kennis van het vakgebied. De beschuldiging is vaak bedoeld als een manier om te voorkomen dat de tegenpartij ontdekt dat de persoon die de beschuldiging uitspreekt niet weet waar hij het over heeft. Anders zou die persoon wel met argumenten komen waarom je niet weet waar je over praat.

Een veel betere reactie is dan ook een tegenvraag stellen:

“Waar baseer je jouw oordeel op dat ik niet weet waar ik over praat?”

Natuurlijk betekent dat een verandering van onderwerp van het gesprek, maar het is wel de beste manier om de beschuldiging te bestrijden. Daarnaast opent het de mogelijkheid om weer eens wat te leren van een ander. De ander moet namelijk zijn uitspraak bewijzen en een fundering geven voor wat hij zegt. Iets wat de meeste mensen die deze uitspraak doen vaak niet kunnen, omdat hun uitspraak voortkomt uit onbekendheid met het vakgebied. Ze hebben dus helemaal geen bewijzen dat jij niet weet waar je over praat, ze hebben alleen maar een vaag gevoel dat ze vertaald hebben naar een domme uitspraak.

Een andere reactie kan ook zijn:

“Ik geloof dat je ergens anders over wilt praten. Maar zou je dan beter niet gewoon kunnen zeggen dat het gespreksonderwerp je niet interesseert. Dat is toch een stuk eerlijker en duidelijker.”

⇤ Index

Conclusie

Mensen willen nog wel eens tegen andere zeggen dat ze niet weten waar ze over praten. Maar dat is vaak niet een gefundeerde conclusie, maar meer een vage uitspraak gebaseerd op een

Spreken

vaag gevoel. De beste reactie daarop is vragen waarop de ander zijn mening baseert, omdat je daarmee de ander dwingt om zichzelf bloot te geven en zijn zelf gepresenteerde expertise duidelijk te maken. Het leuke van deze vraag is ook, dat mocht de ander wel meer afweten van het onderwerp, dan krijg je allemaal nieuwe informatie waar je iets van kunt leren. Zodat je de volgende keer in een ander gesprek wel meer afweet van waar je over praat.