Wat is functionele voeding

Je hoort de laatste tijd steeds vaker de term “functionele voedingsmiddelen”. In het fitnesscentrum en de supermarkt zie je ook steeds meer van deze voedingsmiddelen in de schappen. Je kunt dan denken aan bijvoorbeeld sapjes met extra calcium, sportdrankjes met toevoegingen als aminozuren en zuivel waar probiotica aan toegevoegd is. Maar wat hebben we daaraan, wat is het effectief van deze voedingsmiddelen en moeten we deze producten kopen?

Omschrijving van functionele voeding

Functionele voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen waarin men een bepaald gezondheidsbevorderend bestanddeel heeft toegevoegd, of waaruit men juist een ingrediënt heeft verwijderd om de waarde, eigenlijk de gezondheidswaarde, van een bepaald product te verhogen. Je kent vast wel van die producten. Zo zijn er inmiddels veel producten waar omega-3-vetzuren aan toegevoegd zijn zoals in bak- en braadproducten, melk en eieren, en wat te denken van ombijtgranen met een lage GI index, of margarine met een cholesterolverlager.

Is functionele voeding wel veilig

In Nederland is de veiligheid van voedingsmiddelen geregeld in de Warenwet, dus ook de veiligheid van functionele voedingsmiddelen. Op Europees nivo zijn er ook regels opgesteld mbt gezondheidsclaims van voedingsmiddelen. Alleen voedingsmiddelen met gezondheidsclaims die door de EFSA, dit is de Europese Voedselautoriteit, zijn getoetst mogen worden gebruikt. Je mag als producent van deze voedingsmiddelen dus niet meer zomaar zeggen dat een product gezond is, vanaf 1 januari 2009 moet men deze claims goed kunnen onderbouwen, en moeten de producten zijn getoetst zijn door de EFSA. Een ander aandachtspunt is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) die je van bepaalde voedingsstoffen mag gebruiken. Wil je wat aan je cholesterol doen en je gebruikt een dieetmargarine met een cholesterol verlagende toevoeging dan is het belangrijk dat de dosering niet wordt overschreden. Gebruik je bijvoorbeeld ook nog een toetje met dezelfde toevoeging dan moet je oppassen niet teveel van een bepaalde stof binnen te krijgen. Het is belangrijk hier op te letten, want ‘meer’ van iets is niet altijd beter.

Wanneer kun je functionele voeding gebruiken

Als je gezond bent, een gezonde levensstijl en een evenwichtig eetpatroon hebt is het niet nodig om voor functionele voedingsmiddelen te kiezen. Als het niet mogelijk om voldoende van bepaalde stoffen binnen te krijgen kun je wel overwegen om voor verrijkte voeding te kiezen. Denk aan mensen met een ijzertekort zoals zwangere vrouwen of vegetariërs. Voor deze mensen is het misschien verstandig om te kiezen voor bijvoorbeeld een limonade die verrijkt is met ijzer. Heb je darmproblemen of een te hoog cholesterol dan zou je kunnen kiezen voor een zuivelproduct met probiotica of een margarine met een cholesterol verlagende toevoeging. Het gaat bij functionele voeding niet alleen om ingrediënten die zijn toegevoegd, maar ook om bepaalde stoffen die uit een product zijn gehaald. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld babyvoeding.

Functionele voeding als geneesmiddel

Is functionele voeding dan een geneesmiddel? Voeding met gezondheidsclaims vallen onder de Warenwet. Als het gaat om producten met een medische claim, dan hebben we het over genezen en behandelen van een kwaal of een ziekte, dan vallen die producten onder de Wet op de Geneesmiddelen. Je zou bij functionele voeding meer kunnen denken in de richting van preventie en ondersteuning. Echter, sommige verrijkte voedingsmiddelen gaan net een stapje verder en komen hierdoor in een soort ‘grijs’ gebied waar nog geen echte regelgeving voor is. Oppassen dus!

Tenslotte

Er is nog steeds veel te doen over functionele voeding en er wordt nog heel veel onderzoek naar gedaan. Voorlopig is het voor de consument belangrijk om alert te blijven als het om functionele voeding gaat. Lees goed wat er op de etiketten van de producten staat en doe er waar nodig je voordeel mee.

Zie ook Wat wil je weten over probiotica