Actieve en passieve liefde
Twee soorten
Mensen denken vaak dat er maar één soort liefde is, de liefde die je voelt voor de ander en die je motiveert om iets voor de ander te doen. Maar dat is slechts de actieve, de zichtbare vorm van liefde. Dat is liefde die anderen kunnen zien. Er is ook een passieve vorm van liefde. De liefde waarbij je de ander het vertrouwen geeft te kunnen wat hij wil. De liefde die de ander de vrijheid geeft om te zijn wie hij is. Beide vormen van liefde zijn echter pas liefde als de intentie juist is.
Getoonde Liefde
Als het om liefde gaat dan heeft ieder mens een ander beeld van wat het is en hoe je het laat zien. Maar dan heb je het over een actieve vorm van liefde. Een liefde die voor iedereen zichtbaar is in gedragsuitingen. Waarbij we van sommige uitingen allemaal begrijpen dat ze liefdevolle gedragsuitingen zijn. Bijvoorbeeld doordat ik iemand een aai geef of omhels als ik hem of haar ontmoet. Of als ik iemand vriendelijk toespreek of vraag hoe het met hem gaat. Ook iemand van op afstand vriendschappelijk toeroepen om te laten merken dat je blij bent om hem te zien is een vorm van actieve zichtbare liefde. Of iemand bloemen geven, waarvan je weet dat hij of zij ze leuk vindt. Dit noemen we allemaal uitingen van liefde.
Een uiting van liefde die laat zien dat ieder mens zijn eigen beeld heeft van wat liefde is, is bijvoorbeeld ruzie durven maken over iets wat je belangrijk vindt. De ene mens vindt dat die ruzie gepaard mag gaan met woorden en stemverheffing. Terwijl een ander mens juist vindt dat een meningsverschil in verstandige taal besproken moet worden en het nooit mag leiden tot persoonlijke emotionele uitingen.
Een andere uiting van liefde die verschilt per mens is hoe je zorgt voor de ander. De een zal vinden dat iedere week volgens een vast patroon maaltijden klaarmaken uiting van liefde is. Terwijl een ander het liefst heeft dat er pas op de dag zelf vastgesteld wordt wat er gegeten gaat worden.
Zo zijn er nog een heleboel uitingen van liefde te beschrijven, die duidelijk maken dat mensen hele verschillende ideeën hebben als het over liefde gaat. Zo vinden sommige mensen verwoorde liefde, in de vorm van een gedicht of een lied, belangrijk, terwijl anderen veel liever iemand liefde zien tonen in gedrag, bijvoorbeeld de deur openhouden of een jas aanreiken.
Maar dat zijn dus allemaal zichtbare vormen van liefde, waarbij het eigenlijk niet duidelijk is wat iemands intentie is achter die liefde. Want heel veel getoonde liefde kan ook de intentie hebben van eigen liefde. Waarbij het doel van liefde tonen het krijgen van liefde is. Je zou het egocentrische liefde kunnen noemen of gekochte liefde. Of je dat erg moet vinden is een morele vraag, die ik hier nu niet ga beantwoorden.
Een andere liefde
Naast de getoonde liefde heb je ook nog de ongetoonde of onzichtbare liefde. Dat is de liefde die ouders vaak geven aan hun kinderen, als ze ze de kans geven om te doen zonder dat ze als ouder ingrijpen. Dit is de vorm van liefde waarbij je de ander de kans geeft om te leren voor zichzelf te zorgen. Dit is een onzichtbare vorm van liefde omdat het voortkomt uit vertrouwen in de ander en pas zichtbaar wordt als je er als ontvanger over nadenkt. Je zou dit ook een passieve vorm van liefde kunnen noemen, omdat het ruimte schept voor de ontvanger om zichzelf te zijn, door niets te doen.
De meeste mensen kennen deze vorm van liefde vooral onbewust en passen hem ook onbewust toe. Voor gelovigen is dit de liefde die god toont voor hun. Je zou het ook een geconcludeerde vorm van liefde kunnen noemen.
Ook liefde tussen partners is vaak passief. De ander de vrijheid geven om met zijn vrienden of vriendinnen uit te gaan is een vorm van passieve liefde. Of accepteren dat de ander iets op zijn manier wil doen of doet.
Beide vormen vanuit de ontvanger
Bij beide vormen van liefde die hiervoor werden beschreven is uitgegaan van de gever van de liefde. De gever moet actief iets doen om liefde te tonen, de gever hoeft niets te doen om liefde te geven. Je zou natuurlijk ook uit kunnen gaan van de ontvanger en dan is er sprake van een omdraaien van de actieve en passieve vorm van liefde.
Waar bij de actieve vorm van liefde van de gever, de ontvanger passief is, daar moet de ontvanger bij de passieve vorm actief zijn om te kunnen bepalen of hij liefde ontvangt.
Is het echte liefde
Je kunt bij actieve of passieve liefde afvragen of het echte liefde is, waarbij het niet uitmaakt of het vanuit het standpunt van de gever of de ontvanger bekeken wordt. Het probleem bij het bepalen van echte liefde is echter dat het samenhangt met de situatie. Zo zal de gever in de ene situatie vinden dat hij echte liefde geeft, terwijl de ontvanger zijn twijfels heeft. Terwijl in een andere situatie de gever vindt dat zijn liefde niet echt is, terwijl de ontvanger het juist wel oprechte liefde vindt. In de ogen van deontologen is iets echte liefde als de gever vindt dat het echt is. Terwijl in de ogen van Kant liefde pas echt is als de ontvanger het als echt ervaart. En in de ogen van teleologen is liefde echt als het zijn doel bereikt.
Maar eigenlijk klopt dat geen van drieën. Want liefde is geen product zoals een auto of een mooi gedicht waar je een filosofisch oordeel over uit kunt spreken. Liefde is namelijk meer dan een product of een handeling. Liefde is de energie voor het productieproces, de motivatie achter een handeling. Maar liefde is ook de handeling zelf en het resultaat. Daarbij kan liefde actief zijn om vervolgens passief te worden bij de gever, waarna de ontvanger actief moet zijn om zich bewust te worden van de passief gegeven liefde. Terwijl de gever ook liefde kan gebruiken om actief te zijn, waarna de ontvanger passief de liefde kan ervaren. Maar dan weet je nog steeds niet of het echte liefde is.
Onbelangrijk
Als het om liefde gaat kun je echter ook de vraag stellen hoe belangrijk het is om er een predicaat van echtheid aan te verbinden. Zeker als liefde de een motiveert om iets wel of niet te doen. Terwijl bij een ander de mogelijke ontvangst van liefde de motivator kan zijn om liefdevol gedrag te vertonen. In beide gevallen is liefde de motivatie, ook als is het in het ene geval liefde voor de ander en in het andere geval liefde voor jezelf. De ontvanger kan echter altijd de conclusie trekken dat hij of zij wat de ander doet niet als liefde beoordeeld. Want hoeveel mensen vinden bijvoorbeeld niet dat de manier waarop hun ouders met elkaar omgingen de maat is voor wat zij liefde noemen. Waardoor zij bijvoorbeeld het gedrag van hun partner, die hun liefde geeft door hun de ruimte te geven zichzelf te zijn, niet als liefde beoordelen.
Of iemand die geleerd heeft dat haar ouders haar liefde gaven door haar te laten doen wat zij wilde. Hoe beoordeelt zo iemand de liefde van iemand die geleerd heeft dat liefde betekent dat je altijd van elkaar weet wat je doet en elkaar vertelt hoe je iets kunt doen.
In zekere zin maken deze voorbeelden duidelijk dat de echtheid van liefde onbelangrijk is.
Belangrijk aan liefde
Wat eigenlijk belangrijk aan liefde is, is het feit dat het mensen motiveert om gedrag te vertonen tegenover anderen. Het motiveert mensen ook om gedrag van anderen op een bepaalde manier te interpreteren. Liefde van anderen zet mensen ook aan om zelf liefde te tonen of dat nu in een actieve of passieve vorm is, maakt dan eigenlijk niet uit.
Liefde is dus vooral belangrijk als energievorm voor menselijk gedrag. Dan maakt het eigenlijk niet uit of die liefde nu wel of niet gezien of ervaren wordt door de ander. Het gaat erom dat de liefde je iets laat doen of juist niets laat doen.
Echte liefde
Als je een conclusie zou moeten trekken over liefde dan is dat, dat echte liefde bestaat maar alleen voor degene die er door gemotiveerd wordt om zich op een liefdevolle manier te gedragen. Liefde is dus echte liefde als het een cadeautje is voor de ander, zonder dat er verwachtingen aan verbonden zijn. Als de gever niets voor zijn liefde terugverwacht, dan is er sprake van echte liefde, omdat de gever de liefde die hij voelt en gebruikt om te handelen voldoende vindt. Bij echte liefde gaat het dus niet om het resultaat dat bereikt wordt bij de ander. Bij echte liefde gaat het om de energie die de gever krijgt om actief of passief iets te doen voor zichzelf of een ander.