Waarom zijn in Nederland de huizen niet zo vrolijk gekleurd

Inleiding

Als je door de straten van Curaçao loopt, is de kans groot dat je je ogen uitkijkt; vrijwel alle huizen zijn zo mooi en vrolijk gekleurd. Blauw, geel, roze. Alle kleuren komen voorbij. Het kleurrijke centrum van de hoofdstad van Curaçao, Willemstad, staats zelfs op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Later ben je weer terug in Nederland en zie je bijna alleen maar bruine en grijze huizen. Waarom zijn de straten van Nederland eigenlijk niet zo leuk gekleurd?

Gekleurde huizen

Op verschillende tropische plekken in de wereld zijn de huizen mooi gekleurd. Neem als voorbeeld Aruba, Brazilië of bepaalde plekken in Italië. Kun je hieruit dan gelijk de conclusie trekken dat de huizen zo fel worden gekleurd omdat het warm is in die gebieden? Maar nee, dit is niet de hoofdzakelijke reden. Het heeft te maken met het materiaal waarmee de huizen zijn gebouwd. In deze gebieden zijn de bouwmaterialen vaak hout of steen. Deze materialen op zich zijn niet sterk genoeg om harde windvlagen of regen goed te kunnen doorstaan. Een goede laag verf kan ervoor zorgen dat dit wel het geval is.

En wanneer je dan toch bezig bent met schilderen, waarom zou je dan ook niet gelijk een leuk kleurtje kiezen? Er wordt trouwens wel vaak gekozen voor een lichte kleur, zoals wit of geel, zodat veel warmte wordt weerkaatst.

Er gaan echter nog een aantal andere de verhalen de ronde die zouden verklaren waarom de huizen op Curaçao in dergelijke kleuren geschilderd zijn. Een opmerkelijke reden gaat over de gouverneur van Curaçao. Hij zou ooit oogproblemen hebben gehad en moeite hebben gehad met het kijken naar witte oppervlakten. Daarom stelde hij een regel in die ervoor zorgde dat huizen op het eiland andere kleuren moesten hebben. Ook in 1817 gebeurde er iets opmerkelijks: vice-adrimaal Albert Kikkert zorgde in 1817 ervoor dat huizen verplicht geverfd moeten worden, omdat hij aandelen had in een fabriek die verf maakte. Door deze regel zou hij meer geld verdienen.

Een laatste, en meer serieuze reden: Curaçao en de andere Caribische eilanden waren vroeger hele belangrijke handelsplekken voor de Nederlanders. Sommige huizen werden dan in de kleuren van Nederlandse handelsorganisaties geschilderd, zodat deze goed te herkennen waren.

Waarom niet in Nederland?

De huizen in Nederland zijn over het algemeen vooral gemaakt van bakstenen, een materiaal dat van zichzelf al zeer stevig is. Hier is dat likje verf dus niet noodzakelijk en daarom wordt het vaak ook niet gedaan. Wanneer je toch wél je huis een vrolijk kleurtje wilt geven, zijn er eerst nog een hoop regels waar je aan moet voldoen. Overheid en gemeentes menen namelijk dat te veel kleuren in één buurt al snel het straatbeeld vervuilt. Voordat je je huis dus een fris kleurtje kunt geven, moet er eerst een commissie van de gemeente langskomen om te bepalen of de kleur wel in het straatbeeld past. Waarschijnlijk willen mensen niet al deze moeite nemen alleen om hun huis van buiten te mogen verven en dat het daarom ook niet vaak gebeurt in ons land.

Uitzonderingen

Maar toch zijn er een aantal plekken en buurten in Nederland waar het merendeel van de huizen wél bontgekleurd is geschilderd! Een voorbeeld daarvan is de wijk Regenboogbuurt in Almere Buiten. Flats en huizen zijn in alle denkbare kleuren geverfd. Niet alleen de huizen, maar ook de straatnamen staan helemaal in het teken van kleuren. Zo kun je de Vermiljoenstraat, de Rougestraat en het Opaalhof tegenkomen wanneer je een wandeling door de wijk maakt. Ook de gemeente Eindhoven wil de komende jaren in de wijk Woensel-West ruim 150 woningen van een likje verf voorzien. Dit om de wijk vrolijker te maken.

Ook in het uiterste zuiden van Limburg zijn een aantal witte of lichtgele huizen te vinden. Sommige huizen in dit gebied zijn namelijk gemaakt van een slechtere soort steen of mergel, waardoor hier wél een laag verf als bescherming nodig is. Nog een aantal andere plekken met gekleurde huizen zijn het Limburgse dorpje Thorn. Veel huizen daar worden al eeuwenlang wit geschilderd om een luxere uitstraling te creëren. Dan is er in Maastricht nog een bijzonder gekleurd gebouw te vinden: de St. Jankerk. Deze is grotendeels rood geschilderd om de mergel waarvan deze gemaakt is, te beschermen.

Conclusie

Op de overzeese Nederlandse gebieden zoals Aruba en Curaçao zijn vrijwel alle huizen in bonte en felle kleuren geschilderd. Dit komt waarschijnlijk doordat een verflaag nodig is om het huis tegen extreme weeromstandigheden te beschermen. En als het kan, schilder je natuurlijk je huis in een vrolijke kleur. Er zijn nog meer verhalen over de reden van de felle kleuren, bijvoorbeeld regels die verboden om je huis níet te schilderen (in Curaçao). In Nederland is deze extra verflaag niet nodig en bovendien zijn er een hoop regels die ervoor zorgen dat wij onze huizen niet zomaar knalrood kunnen schilderen, waardoor in Nederland veel minder vaak huizen zijn gekleurd.

Bronnen afbeeldingen: Wikimedia Commons, Mtmelendez, Kris.buelens