Wat voor mij geldt

Voor mij

Het lijkt wat vreemd om te vinden dat wat voor jezelf geldt, niet geldt voor anderen. Maar als er iets is wat vaak gebeurd, dan is het wel dat. Hoeveel mensen vinden niet dat zij het recht hebben om bepaald gedrag te vertonen, waarna zij dat gedrag verbieden aan anderen. Nu heb ik het hier niet over de brandweermannen die in hun brandweerwagen met negentig door de stad rijdt, waar je eigenlijk maar vijftig mag. Ik heb het hier over de man die zelf tweehonderd rijdt in zijn Porsche 911, maar zich vervolgens irriteert aan die vrachtwagen chauffeur die met 95 kilometer per uur zijn collega inhaalt die 90 rijdt.

⚠ Index

Wat geldt

Als het om regels gaat dan heeft de mens er genoeg. Veel van die regels zijn bedoeld om onszelf tegen onszelf te beschermen. Veel van die regels zijn ook bedoeld om anderen tegen

onszelf te beschermen. Tegenwoordig blijkt zelfs dat veel regels bedoeld zijn om problemen in de toekomst te voorkomen. Zo is het verbod om te roken in de horeca er niet om de rokers te pesten, maar om te voorkomen dat de werknemers in de horeca over dertig of veertig jaar met longkanker of longemfyseem opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Nu is dit wel hypocriet, want je mag wel gewoon blijven drinken in de horeca. Terwijl dat voor sommige mensen betekent dat ze alcoholist worden en mogelijk darmkanker, lever cirrose of Korsakov krijgen. Blijkbaar mag je wel jezelf ziek leven, maar niet anderen.

Snelheidslimieten zijn er ook niet om de automobilist te pesten, maar om te voorkomen dat door alle ongelukken bij hoge snelheden alle Nederlandse wegen volstaan met files. Het verbod op het gebruik van alcohol in het verkeer of bij het bedienen van zware machinerie is niet bedoeld om het plezier in het werk te verminderen. Maar om te voorkomen dat de dronkaard vervolgens een levenlang schuld heeft aan een ongeluk waarmee hij iemand anders een levenlang ongelukkig maakt.

Helaas vinden we al die regels alleen maar ongemakkelijk.

⚠ Index

Wat voor mij geldt

Dus wat vinden we. We vinden dat de regels niet voor onszelf gelden, alleen voor anderen. Of we vinden dat wij bepaalde rechten hebben die anderen zich niet mogen toeëigenen. Hoeveel feestvierders vinden niet dat het volkomen terecht is dat zij na een feest dronken en lawaai makend over straat lopen. Terwijl als iemand anders bij hun lallend voor de deur komt staan, dan moet hij maar opzouten of anders een dreun voor z’n harses accepteren.

Zo vinden we bijvoorbeeld ook, dat anderen niet naar onze denkwijzen, ideeën en uitspraken moeten kijken, maar naar de manier waarop we ons gedragen. Dus als een socialist roept dat

een liberaal onderdrukker en een uitbuiter is. Dan mag de liberaal de socialist niet uitmaken voor een communist en een anti-kapitalist, als die socialist nooit heeft geprobeerd om via wetgeving de macht en het kapitaal te verdelen onder het volk. Wel vreemd dat de socialist dan vindt dat hij de liberaal een onderdrukker en een uitbuiter mag noemen, ook als die nog nooit heeft geprobeerd om iemand uit te buiten en te onderdrukken.

Maar dit gedrag zie je tegenwoordig wel redelijk vaak terug als anti-islamieten zeggen dat iedere islamiet niet te vertrouwen is. Met als onderbouwing dat er zoveel terroristische islamieten zijn, die om hun terreur aanslagen te kunnen plegen bereid zijn te bedriegen. Even vergetend dat er ook niet islamitische terreurgroepen zijn die bereid zijn alles te doen om hun doel te realiseren. Of wat te denken van al die politieagenten in burger of de werknemers van de AIVD die liegen om hun werk te kunnen doen. Blijkbaar geldt alleen voor Islamieten dat hun gedrag en houding af te meten is aan het gedrag van andere Islamieten. Want voor Nederlanders en andere Westerlingen geldt niet dat zij over een kam geschoren mogen worden met leden van hun groep. Dat is natuurlijk niet logisch. Het is wel begrijpelijk, maar het is niet logisch.

⚠ Index

Begrijpelijk

Het feit dat mensen hun eigen groepsleden niet over één kam scheren heeft natuurlijk te maken met het feit dat we zo overduidelijk het onderscheidt zien tussen onszelf en andere groepsleden. We zien zelfs het verschil tussen leden van de groep waar we deel van uitmaken. Een gevolg van het feit dat we veel tijd doormaken binnen onze groep en dus de verschillen leren zien tussen de leden. Ons probleem ontstaat als we het verschil moeten zien tussen leden van een groep die afwijkt van de onze. Op dat moment maken we het onszelf makkelijk, niet uit luidheid, maar omdat ons overlevingsmechanisme zo werkt en scheren alle leden van die andere groep over één kam op basis van onze ervaringen met een paar leden van die groep. Voor groepen

waarmee we eigenlijk helemaal niets te maken hebben, zoals bijvoorbeeld terroristische Islamieten, gaan we voor ons oordeel zelfs af op de informatie die we van anderen, die we betrouwbaar achten, krijgen. Zonder ons af te vragen waar de ander zijn informatie vandaan haalt en wat zijn belangen zijn om de informatie op een bepaalde manier te brengen.

⚠ Index

Onlogisch

Helaas is ons overlevingsmechanisme niet logisch, zelfs niet rationeel. Dat het overlevingsmechanisme niet rationeel of logisch is, is weer wel logisch. Want een rationele beslissing kost teveel tijd, dat verhoogt natuurlijk niet de overlevingskans. Als het om overleven gaat dan denkt ons dierlijke brein volgens het principe van:

Ik hoef niet harder te rennen dan het roofdier, ik hoef alleen maar harder rennen dan de andere prooidieren.

Dat maakt het dan weer wel begrijpelijk waarom we negatieve informatie over andere groepen serieuzer nemen dan positieve informatie. Negatieve informatie geloven vergroot de kans dat je niets overkomt. Positieve informatie geloven vergroot alleen maar de kans dat je slachtoffer wordt. Zelfs het negatief interpreteren van positieve informatie is nog altijd minder gevaarlijk, dan het positief interpreteren van negatieve informatie, tenminste als het om overleven gaat.

Helaas betekent het wel dat je een andere partij pas gaat vertrouwen, als hij op jezelf lijkt. Of als hij je vertrouwen heeft weten te winnen. Dat dat niet logisch is maakt in het kader van overleven niet uit.

⚠ Index

Schrijvers en politici

Er is echter een paar groepen die zich niet zou moeten laten leiden door het overlevingsmechanisme van hun brein en dat zijn schrijvers en politici, maar ook artsen en brandweermannen. Maar zeker schrijvers en politici zouden een afgewogen en rationele beslissing moeten maken over wat ze over andere groepen beweren.

Van schrijvers verwacht je een rationele reactie, omdat ze de tijd hebben om na te denken over wat ze lezen in hun bronnen. Ze kunnen zich dus afvragen of wat ze lezen logisch is of geloofwaardig, voordat ze op basis van die informatie zelf hun teksten schrijven. Ze hoeven dus helemaal niet vanuit hun overlevingsdrang te schrijven.

Van politici verwacht je dat ze rationeel reageren, omdat ze met hun uitspraken bijdragen aan de overleving van de mensen die ze vertegenwoordigen. Het past dus niet dat je met je uitspraken de overlevingskans van de mensen die je vertegenwoordigt verminderd. Doordat je als politicus met je uitspraken andere groepen angst aanjaagt en de kans vergroot dat ze gaan denken: