Heeft ecotoerisme zin

Wat is ecotoerisme?

Ecotoerisme is een relatief nieuw fenomeen. Kern van ecotoerisme is het vieren van een ‘milieubewuste vakantie’. Bij ecotoerisme draait het om ‘natuur, cultuur en welzijn van mensen’.

Als voorbeelden worden genoemd expedities onder leiding van wetenschappers of milieuorganisaties. Deze reizen zijn niet te vinden in de vakantiegidsen, maar zijn wel eenvoudig te vinden op internet. Populaire bestemmingen zijn ver weg: Zuid-Amerika, Azië en Afrika. Enkele voorbeelden: duiken vanaf het eiland Palau (in de grote oceaan); de oerwouden bezoeken van Costa Rica, bezoek brengen aan Rajamala National Park in Kerala (India), de savanne ontdekken in Kenia.

Ecotoerisme nog niet zo’n scherp omlijnd begrip. Veel vakanties kunnen onder de definitie vallen. Wanneer je met een aantal vrienden op de fiets op vakantie gaat naar de Veluwe en verblijft in een eenvoudig accommodatie, doe je aan ecotoerisme.

Waarom ecotoerisme

Waar komt de belangstelling voor ecotoerisme vandaan? Wanneer we ons in dit vraagstuk verdiepen, komen we terecht bij de the World Tourism Organization (UNWTO) de United Nations Environment Programme (UNEP) en de ‘World Meteorological Organization’ (WMO). Deze overheidsorganisaties hebben op 1-3 oktober 2007 in Davos, Zwitserland, een internationale conferentie gehouden over klimaatveranderingen in relatie tot het toerisme (International Conference on Climate Change and Tourism)

Tijdens deze is aan de orde geweest welke bijdrage de toerisme (dus ook het ecotoerisme) kan bijdragen aan het verder voorkomen van de ‘global warming’, de opwarming van de aarde en aan het verlichten van de armoede:

“Climate change as well as poverty alleviation will remain central issues for the world community. Tourism is an important element in both. Governments and the private sector must place increased importance on these factors in tourism development strategies and in climate and poverty strategies. They are interdependent and must be dealt with in a holistic fashion.” Francesco Frangialli, UNWTO Secretary-General (2007)

(Eco)toerisme moet dus tegelijkertijd een bijdrage leveren aan het voorkomen van de opwarming van de aarde en aan het verlichten van de armoede. Met deze kennis kunnen we de definitie van ecotoerisme aanscherpen. Naast ‘milieubewust’, ‘natuur, cultuur en welzijn’ zou het element van ‘verlichten van armoede’ moeten worden toegevoegd.

Wat voegt ecotoerisme toe?

Belangrijkste vraag is of ecotoerisme tegelijkertijd een bijdrage aan het verbeteren van het milieu kan leveren en aan het verlichten van de armoede. Het is algemeen bekend dat verre reizen zeer milieubelastend zijn. Vliegen naar verre bestemming levert een enorme CO2 uitstoot op. Voor het milieu zou je geen verre vliegreis moeten maken. Het belang van ecotoerisme moet dan ook vooral gezocht worden in het beschermen van natuurgebieden. Natuurgebieden verliezen terrein aan bijvoorbeeld de bouw van huizen, landbouw en de houtindustrie. Natuurgebieden kunnen worden wellicht behouden worden door kleinschalige toeristische activiteiten, waar de lokale bevolking van kan profiteren (entreegelden, rondleidingen, onderkomens en maaltijden). Ecotoerisme levert door de vliegreizen geen bijdrage aan het verbeteren van het milieu (het milieu wordt er per saldo door de vliegreizen slechter van), maar kan in geringe mate bijdragen aan het verlichten van de armoede en het in stand houden van natuurgebieden.

Rekening houden met het milieu

Publieke en private partijen worden opgeroepen klimaatinformatie in de plannen betrekken bij het uitwerken van aantrekkelijke vakantiebestemmingen:

“Given that climate change is expected to pose an increasing threat to tourism operations in many destinations […], WMO urges governments and the private sector to increasingly use climate information generated through National Meteorological and Hydrological Services […], and to take additional steps towards incorporating climate considerations in tourism policies, development and management plans.” Michel Jarraud, WMO Secretary-General (2007)

Zonder aanvullend beleid blijft de CO2-uitstoot door de aanhoudende groei van toeristische activiteiten toenemen. De sector staat voor een zeer grote uitdaging de CO2-uitstoot in te dammen.

De vakantieganger beslist

Anderzijds kan het geen kwaad als vakantieganger bij het uitzoeken van een vakantiebestemming zelf bewust aandacht te besteden aan de milieueffecten van je vakantie. Je kunt de belasting voor het milieu bijvoorbeeld beperken door:

  • te kiezen voor een eenvoudig onderkomen: geen airco, geen zwembad e.d.;
  • te kiezen voor chartervluchten en lijnvluchten van low-budget vliegmaatschappijen: deze hebben meer zitplaatsen, waardoor vluchten minder milieubelastend zijn dan de standaard lijnvluchten;
  • te kiezen voor bestemmingen waarbij je niet hoeft te vliegen: denk aan reizen per touringcar, per fiets, te voet of per trein;
  • minder en langer per keer op vakantie te gaan.

Uiteindelijk is het aan de vakantieganger zelf om te beslissen welke vakantiebestemming het gaat worden en in welke mate hij daarbij de milieudoelstellingen en armoedebestrijding laat meewegen.