Wat is een uitsluitingsclausule in een testament

Naar wie gaat de erfenis met uitsluitingsclausule in 2022?

Als de wettelijke verdeling van een erfenis zonder testament precies is wat u wilt, is het laten opmaken van een testament niet nodig. Anders kunt u een testament laten opmaken. Daarin kunt u veel regelen. U kunt bijvoorbeeld mensen uitsluiten van de erfenis of bepaalde voorwaarden stellen. De uitsluitingsclausule is daarvoor meestal de perfecte oplossing, maar ook ander uitsluitingen zijn mogelijk. U moet dan wel naar een goede notaris om uw testament op te stellen. Let op de tarieven van de notaris.

Wat is de wettelijke verdeling van een erfenis?

Wanneer er geen testament is opgesteld, gaat de verdeling van de erfenis volgens de wettelijke verdeling van erfenissen. Bij de wettelijke verdeling staat de langstlevende partner of echtgenoot centraal. De erfenis gaat volledig naar de langstlevende, terwijl tegelijkertijd de kinderen een vordering op de langstlevende krijgen. Daarna komen eventueel de ouders en andere opvolgers in de directe bloedlijn als erfgenamen in aanmerking. De wet regelt dit en u als erflater hebt op de gang van zaken na u dood geen invloed meer. Wilt u hierover meer weten, lees dan ook het artikel hoe werkt de wettelijke verdeling.

Wat is een uitsluitingsclausule?

Met een uitsluitingsclausule kunt u in een testament wel van alles vooruit regelen: u kunt werkelijk over uw graf heen regeren. De erfgenaam of erfgenamen moeten zich bij aanvaarding van de erfenis aan de clausule houden en afhankelijk van de voorwaarden in het testament, nauwgezet bijhouden of met de erfenis is omgegaan, zoals door de erflater in het testament is verwoord. Beroemd is de uitsluiting van de zogenaamde koude kant, de schoonfamilie. In de praktijk blijkt dat ook als de schoonfamilie zeer wordt gewaardeerd door de erflater, de erflater niet graag ziet dat goederen die al zich al lang in de familie bevinden, bij vererving terecht kunnen komen bij de schoonfamilie. Een schilderij dat al lang een familiestuk is, een mooi huis of andere zaken die misschien geldelijk minder waarde hebben, maar wel een grote emotionele waarde bezitten. Het deel van de erfenis dat voorzien wordt van beperkende voorwaarden, kan natuurlijk worden uitgebreid met het aanwezige vermogen. In feite kan alles uit de erfenis onderworpen zijn aan een uitsluitingsclausule. Ook de vruchten van de erfenis, zoals huurinkomsten of de rente op sparen.

Voorbeelden van uitsluiting in een testament

Het is denkbaar dat u niet wilt dat de erfenis na een scheiding in handen komt van de schoonfamilie of dat na het overlijden van bijvoorbeeld uw dochter of zoon, de erfenis op onbestemde plekken terecht komt. In dat geval neemt u in uw testament in de uitsluitingsclausule op dat de erfenis nooit in gemeenschap van goederen terecht mag komen, maar altijd het privé bezit zal blijven van de erfgenaam. Bij diens overlijden wilt u dat de erfenis toekomt aan zijn erfgenamen in de directie lijn. U kunt zelfs aangeven wie dat dan volgens u moeten zijn. De precieze formulering kunt u het beste in overleg met uw notaris vaststellen, omdat dat vaak nauw luistert en volledig in overeenstemming moet zijn met uw wensen.

Zijn er grenzen aan een uitsluitingsclausule?

De uitsluitingsclausule biedt ontelbare mogelijkheden om uw erfenis goed te regelen. Echte grenzen zie ik niet. Het is wel zo dat u de erfgenamen kunt opzadelen met een enorme administratie. Die administratie en aparte rekeningen zijn namelijk nodig om de gang van zaken later goed te kunnen verantwoorden. Het is wel zo dat de waarde van de erfenis een beetje in overeenstemming moet zijn met de voorwaarden die u eraan stelt. Niet iedereen hanteert daarbij de zelfde maatstaven. Bovendien moet u zich afvragen, hoeveel generaties vooruit u een en ander wilt regelen. Maar het kan allemaal wel en vele Nederlanders doen dat dan ook. Die nemen terecht niet alleen genoegen met de wettelijke vererving.

Andere testamentaire uitsluitingen in 2020 of 2021

Maar er zijn ook andere testamentaire uitsluitingen als ontbindende voorwaarde mogelijk:

• De echtscheidingsclausule in een testament bijvoorbeeld bepaalt dat als de erflater overlijdt voordat de echtscheiding is uitgesproken, de partner toch is uitgesloten van de erfenis;
• De uitsluiting ouderlijk vruchtgenot bepaalt dat de ouders geen recht hebben op de vruchten van de erfenis van een minderjarig kind. U kunt dan denken aan de rente op het spaargeld. Deze rente is dan van het kind;
• De overlevingsclausule, ook wel 30 dagen clausule genoemd, bepaalt dat als twee erfgenamen vlak achter elkaar overlijden, bijvoorbeeld een man en vrouw, de vererving aan de later overledene niet doorgaat. Dit om een teveel aan erfbelasting via de dubbele heffing te voorkomen;
• Onterving via de ontervingsclausule bepaalt dat u een erfgenaam, uw kind of partner, onterft.

Meer info op de WIKI4YOU homepage