Wat wil je weten over voogdij

Inleiding

Wat is nu eigenlijk voogdij? Zoals in het woordenboek staat betekent voogdij “het gezag van voogd”. Hiermee wordt dus bedoeld dat een voogd, niet zijnde de ouders van het kind, het gezag heeft of krijgt over een kind dat nog niet volwassen is. In dit artikel lees je over de verschillende vormen van voogdij.

In welke gevallen wordt een voogd aangewezen

In een aantal gevallen wordt door de rechtbank een (eventueel voorlopige) voogd of voogdes aangewezen. Dit gebeurt in de onderstaande gevallen:

indien beide ouders zijn overleden en het voogdijschap niet geregeld is
indien beide ouders niet, door bepaalde omstandigheden, voor hun kinderen kunnen zorgen
indien beide ouders uit hun ouderlijke verplichtingen zijn ontzet al dan niet tijdelijk
indien beide ouders minderjarig zijn

Voogdij na overlijden ouders

Indien je kinderen hebt is het mogelijk voor die kinderen een voogd aan te stellen ingeval jezelf en je partner zouden komen te overlijden. Deze voogd kun je zelf aanwijzen. Dit kun je bijvoorbeeld regelen bij een notaris via een notariële akte of het kan vastgelegd worden in een testament. Heb je dit als ouders niet geregeld en beide ouders komen te overlijden, dan komt de kwestie bij de rechter terecht. Deze rechter zal in onderling overleg met de familie van de kinderen trachten een zo goed mogelijke oplossing te vinden. Komt de rechter er niet uit, dan zal de rechter hulp vragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Mocht er uiteindelijk geen geschikt gezinslid van de kinderen als voogd kunnen worden aangewezen, dan zal er via een instantie die daarvoor geschikt is een pleeggezin voor het desbetreffende kind worden gezocht. Men kan als gezinslid niet gedwongen worden om als voogd op te treden. De aan te stellen voogd moet altijd een verklaring ondertekenen waarin hij of zij aangeeft dit te willen doen.

Voogdijverzekering

Indien de ouders zelf vaststellen wie de voogd over hun kinderen zal worden is het tevens mogelijk om een zogenaamde voogdijverzekering af te sluiten. Deze voogdijverzekering keert een bijdrage uit tot het kind de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Deze voogdijverzekering is bedoeld om ervoor te zorgen dat de desbetreffende voogd gemakkelijker voor de opvoeding en bijkomende kosten van het kind kan zorgen en is dus met andere woorden een tegemoetkoming in de financiële kosten die de voogd extra zal maken. Meer over deze voogdijverzekering kun je lezen in het artikel Wat is een voogdijverzekering

Aan welke eisen moet een voogd voldoen

Ook degene die als voogd wil of zal optreden moet aan een aantal eisen voldoen. Deze eisen zijn:

de aan te stellen voogd moet minimaal de 18jarige leeftijd hebben bereikt
de aan te stellen voogd mag geen geestesziekte hebben
de aan te stellen voogd mag niet onder curatele staan.

Indien de voogd eenmaal aangesteld is kan ook de voogd zelf aan de rechter vragen om van zijn taken gekweten te worden. Dit kan ingeval:

de voogd de verzorging en opvoeding van het kind lichamelijk of geestelijk niet meer aan kan
de voogd de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt

Voorlopige voogdij

Er is sprake van voorlopige voogdij indien de ouders door omstandigheden de opvoeding en verzorging van hun kinderen niet aankunnen. Indien dit het geval is en het ouderlijk gezag dus bij de ouders wordt weggehaald kan er een voorlopige voogd of voogdes door de rechter worden aangesteld. Dit is een zware maatregel die alleen gebeurt indien dit dringend gewenst is voor het kind. Bij dit soort maatregelen wordt dan ook het Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld.